Vanaf 12 mei 2025 is de website basistoegankelijk.nl als bèta beschikbaar.
Basistoegankelijk meet, beoordeelt en publiceert de digitale toegankelijkheid van alle sites van de overheid, zorg, onderwijs en vitaal. Dit maakt het makkelijker en goedkoper om toegankelijk te worden en te blijven, zelfs wanneer een site regelmatig wordt aangepast. Websites worden zo volledig mogelijk gemeten.
De metingen dekken ongeveer 30% van de WCAG-eisen en worden maandelijks en later wekelijks herhaald. Alle rapporten zijn openbaar en gratis in te zien door iedereen. Men kan dus meteen aan de slag.
Tussen 12 mei en 28 juni is basistoegankelijk als bèta beschikbaar. De volledigheid en bereikbaarheid kan dan sterk wisselen.
Basistoegankelijk maakt van digitale toegankelijkheid een algemeen goed.
Bezoek basistoegankelijk.nl
Basistoegankelijk wordt mogelijk gemaakt door: SIDN Fonds, Centrum voor Informatiebeveiliging en Privacybescherming, DigiToegankelijk van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Alliantie Digitaal Samenleven, CoBytes, Hacker Hosting en SURF.
Lancering rond 28 juni
Basistoegankelijk.nl is beschikbaar vanaf 12 mei 2025. Voor een periode van ongeveer twee maanden zal de website als “bèta” beschikbaar zijn. Dat betekent dat er nog grote veranderingen kunnen worden doorgevoerd: vooral om efficiënter en vollediger te meten.
Wie in deze periode goed oplet ziet dat basistoegankelijk.nl zelf en de andere websites van Internet Cleanup Foundation nog niet voldoen aan de basistoegankelijkheidseisen. Dat weten we, omdat we ook onszelf meten en de rapporten daarover ook publiceren.
In de periode rondom 28 juni 2025 zal er een officiële lancering worden gehouden. Details daarover worden later gedeeld.
Transparantie: de nieuwe manier van werken
In Nederland wonen ongeveer twee miljoen mensen met een beperking. Het ministerie van Binnenlandse Zaken zegt in de werkagenda Waardengedreven Digitaliseren dat iedereen mee moet kunnen doen in het digitale tijdperk. De overheid verplicht dat zichzelf sinds 2018.
De veel bredere European Accessibility Act gaat vanaf 28 juni 2025 gelden. Deze wet stelt de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) verplicht voor online producten en diensten van publieke én private partijen. De wet zal enige vorm van handhaving met zich mee gaan brengen. Volgens het dashboard digitoegankelijk.nl voldoet 52% van de sites van de overheid (deels) aan de eisen met status A, B en C. Op andere sectoren is geen zicht… tot nu.
Aan toegankelijkheid wordt waarde gehecht. De markt produceert volop betaalde toegankelijkheidsrapporten, voor iedere site regelmatig één. Deze aanpak is langzaam en prijzig. Uit deze in opdracht gemaakte rapporten blijkt dat een deel van de inhoud wordt gemaakt met automatische metingen. Naar schatting beslaan deze 30% van alle WCAG-eisen, waaronder ook eisen met grote impact voor mensen met een beperking.
De druk vanuit regelgeving, de langzame en dure aanpak door de markt en de hoge automatiseerbaarheid scheppen een kans voor een nieuwe manier van werken. Deze is transparant, openbaar, proactief en automatisch. Dit komt samen op basistoegankelijk.nl.
Basistoegankelijk maakt van digitale toegankelijkheid een algemeen goed.
Sneller en goedkoper toegankelijk
Door basistoegankelijk te gebruiken wordt het aanzienlijk makkelijker en goedkoper om toegankelijk te worden en te blijven. Belangrijke sectoren worden proactief gemeten: rapporten zijn dus al beschikbaar en openbaar. Er is geen inkoop, geld of goedkeuring nodig om aan de slag te gaan met toegankelijkheid. De nieuwe meting volgt vanzelf, daaruit blijkt of alles al is opgelost of dat er iets nieuws te doen is.
Voor complexere toegankelijkheidsmetingen zijn er nog steeds specialisme en menselijke controle nodig. Omdat organisaties de basis al kunnen oplossen kan deze controle zich specialiseren om moeilijker te meten onderdelen en complexere scenario’s.
De verwachting is dat organisaties basistoegankelijk zullen inzetten om binnen een jaar meer dan 1000 websites te verbeteren.
Over de Internet Cleanup Foundation
Basistoegankelijk.nl wordt gemaakt door de Internet Cleanup Foundation. Deze stichting heeft al ruime ervaring met het openbaar meten van hele sectoren op het gebied van veiligheid. Dit te zien op de website basisbeveiliging.nl: met veiligheidskenmerken van meer dan 200.000 internet adressen van de overheid, zorg, onderwijs en vitaal. Sinds begin 2025 is basisbeveiliging beschikbaar in België.
Basisbeveiliging heeft tienduizenden kwetsbaarheden helpen oplossen. En nog steeds dagelijks meer. Dit project is overheidsbeleid geworden.
Informatiebeveiliging leunt op beschikbaarheid van informatie. Informatie hoort dus ook beschikbaarheid te zijn voor mensen met een beperking.
Voorbeelden van rapportages
In de volgende twee schermafbeeldingen en omschrijvingen wordt de hoofdmoot van onze nieuwe toegankelijkheidsrapportages gedemonstreerd. In totaal zijn er ongeveer honderd verschillende metingen en dit worden er in de toekomst nog meer.
Toegankelijkheidsrapport
Per website wordt een toegankelijkheidsrapport opgesteld. In onderstaande afbeelding staat het rapport van basistoegankelijk.nl zelf.
Eerst wordt aangegeven wat de scope en het doel van het rapport is. Daarna worden twee opties gegeven: navigatiemomenten tonen aan/uitzetten en “reviewer” hulpmiddelen aan en uitzetten.
Inhoudelijk begint het rapport met een uitklapbaar startmoment. In dit startmoment staan hoe groot deze huidige meetsessie is: het aantal gevonden belemmeringen, hoeveel pagina’s zijn bezocht en hoeveel tijd er is gespendeerd. Ook staan de grenzen aangegeven zoals het maximaal aantal pagina’s en tijd. Tenslotte staat er een verdeling van op welk niveau belemmeringen zijn gevonden: serieus, matig of klein.
Het rapport wordt opgebouwd door over de site te navigeren met een browser. Per pagina worden er belemmeringen verzameld. Deze worden per soort belemmering getoond als uitklapbare bevinding. Nadat alle belemmeringen van een pagina zijn getoond wordt aangeven waar naartoe er wordt genavigeerd. Zo wordt stap voor stap de hele site bezocht.
Afzonderlijke meting in het rapport
Per meting is te vinden hoe we op deze pagina zijn gekomen. Hier kunnen honderden stappen voor zijn genomen, standaard wordt alleen de laatste getoond. De rest is uit te klappen mits dat aanwezig is.
In de schermafbeelding hieronder wordt kleurcontrast getoond. De titel daarvan is “Kleurcontrast – 2 Serieuze belemmeringen”. Hierna worden de twee kleuren getoond en een kleine schermafbeelding.
Na het uitklappen van de meting wordt er een samenvatting getoond. In dit geval staat daar dat het contrast te laag is volgens de WCAG 2AA norm.
Daarna wordt een suggestie getoond om het probleem op te lossen. Daarbij wordt aangegeven welk contrast er gemeten is en wat het zou moeten zijn. Voor wie de schermafbeelding kan zien, ziet meteen dat de tekst voor bijna niemand leesbaar is. Deze is namelijk donkerblauw op donkergrijs.
Voor ontwikkelaars wordt getoond welke code relevant is voor de bevinding. Zo kan een ontwikkelaar direct naar de juiste broncode gaan in hun project.
De bevinding wordt tenslotte nog voorzien van een aantal kenmerken: onder welke standaard het valt, welke categorie en een aantal verwijzingen naar uitgebreide documentatie. Tot slot is het mogelijk om iedere bevinding lokaal in de browser van de ontwikkelaar af te vinken als “opgelost”. Hierdoor dient het overzicht aan metingen als een uitgebreide afvinklijst. Dit zijn de zogenaamde “reviewer” hulpmiddelen waar we het bij de vorige schermafbeelding over hadden.
Bezoek basistoegankelijk.nl
