Vooraankondiging nieuwe meting: locatie van dienstverlening binnen/buiten NL en EU

Onlangs hebben we een meting toegevoegd waarmee te zien is of een website op zichzelf staat, of dat bezoekers gevolgd worden door bedrijven die ook in de advertentiebusiness zitten.

We zijn deze meting aan het finetunen en afronden met een artikel hierover. Ondertussen zijn we bezig met een vervolg hierop. Dit vervolg wordt in de komende weken/maanden uitgerold en heeft alles te maken met locaties van online diensten.

Het ultieme doel is dat de online-overheid uitsluitend in de EU of Nederland opereert, behalve waar het logisch of redelijk is dat dit niet gebeurd (denk aan een KNMI meetproject in Azië). Dit is in lijn met de GDPR-wet en de bijbehorende trend om alles binnen Nederland of de EU te krijgen.

We gaan controleren op twee verschillende punten: de locatie van servers en de locatie van de inhoud van de voorpagina van websites. Hieruit halen we ip-adressen.

Deze adressen zoeken we op in een database waarin staat welk adres in welk land actief is. Deze database wordt op een complexe manier samengesteld: het is een mix van administratieve gegevens en kennis van hoe het internet op dit moment in elkaar zit. Voor de geïnteresseerden: de technische term is “ip geolocation”.

Een tipje van de sluier:

Op basis van ip-adressen en de locaties hiervan zien we dat er een klein percentage van servers buiten de EU staat. 3% van alle door ons gemeten ip adressen leidt naar de Verenigde Staten en een verwaarloosbaar percentage elders. Van de servers met een locatie anders dan US/EU zijn er een aantal legitiem en een paar ook niet. We zullen hier nog een mailtje over sturen naar de eigenaren van die servers. We hebben nog geen cijfers over  de inhoud van websites.

Eigenaar van 8% overheidsdomeinen onduidelijk (Mei 2023)

Bij 8% van de overheidsdomeinen is het niet te achterhalen of de overheid eigenaar is. Dat is te verdelen in twee categorien: er zijn 95 domeinen zonder informatie en 68 domeinen met een onjuiste eigenaar.

Juiste houderinformatie geeft vertrouwen: iemand kan hierdoor checken of de site eigendom is van de overheid. De overheid heeft nog een andere reden om eigenaar te zijn: zelf bepalen wat er met een domein gebeurt nadat een project of contract afloopt.

Dit is het overzicht van eigendom van domeinen op dit moment:

OverheidDomeinenGeen eigenaarOnjuiste eigenaarJuiste eigenaar
Gemeenten431328391
Provincies132011
Overheid154661601425
TOTAAL199095 (4.77%)68 (3.41%)1827 (91.81%)
Overzichtstabel juistheid houders van domeinen.

Houder van een domein

Iedere domeinnaam is uniek en heeft een eigenaar. De adminstratie van alle .nl domeinen zoals rijksoverheid.nl wordt bijgehouden door “Stichting Internet Domeinregistratie Nederland”: SIDN.

Om te zien wie eigenaar is van een domein kan je op de site van het SIDN de administratie doorzoeken. In het onderstaande voorbeeld zie je het zoekresultaat voor de site “rijksoverheid.nl”.

Screenshot met de houdergegevens van rijksoverheid.nl. Je kan dit zelf proberen op de site https://www.sidn.nl/nl-domeinnaam/domeinnaam-zoeken/

In het screenshot zit een highlight op de informatie uit het “houder” veld: “Rijksoverheid”, dit is de naam van de eigenaar van het domein.

De nieuwe meting op basisbeveiliging.nl controleert of de eigenaar van het domein juist is. Hieruit kunnen drie conclusies komen:

  • Geen eigenaar: het is niet te zien van wie het domein is omdat het “Houder” veld leeg is. Dit wordt beoordeeld met Oranje.
  • Onjuiste eigenaar: een tussenpartij, een persoon, een onduidelijke organisatie of een geanonimiseerde organisatie (en nog wat andere gevallen) is allemaal onjuist. Dit wordt beoordeeld met Oranje. Wij verwachten dat “Gemeente Texel” eigenaar is van “texel.nl”.
  • Juiste eigenaar: Is de registratie in te zien en behoort die tot een van de goedgekeurde organisaties? Dan wordt dat beoordeeld als Groen.

Bepaling van de meting

Het is lastig om te bepalen wie de juiste eigenaar is. Dat gebeurd dan ook voor een deel met de hand. Dit is een detail-overzicht van hoe we de juiste eigenaar vaststellen.

In deze gevallen zien wij de juiste eigenaar:

  • De houder is ongeveer hetzelfde als het domein. Bijvoorbeeld “rijksoverheid” op “rijksoverheid.nl”.
  • De houder is een overheidsorganisatie, ziekenhuis of andere aanverwante entiteit.
  • De houder is een bedrijf/organisatie en deze staat genoemd op de voorpagina van de site of onder contactgegevens. Bijvoorbeeld in het e-mail adres of bij de copyright informatie.
  • Sites met een rijksoverheidslogo mogen alleen op een naam van een overheid staan.
  • De houder bestaat uit een onbekend deel, maar ook een bekend deel zoals: “TweeToffePeren B.V. i.o. Rijkswaterstaat” op een site van Rijkswaterstaat.
  • Bij onduidelijkheden wordt altijd kort gezocht naar wie de eigenaar is. Bijvoorbeeld kan bij ICT-samenwerkingsverbanden de gebruikte naam niet direct worden herleid omdat er een “abstracte” naam wordt gebruikt waar geen van de deelnemers wordt genoemd.

In deze gevallen zien we een onjuiste eigenaar:

  • Bedrijfsnaam van een ontwikkelbedrijf, consultancybedrijf, juristenbureau of andere ontwikkelaar. “TweeToffePeren B.V.” terwijl de site zegt: Rijkswaterstaat.
  • Namen van personen.
  • Afgeschermde gegevens. Houder hoeft niet afgeschermd te zijn omdat het altijd gaat over namen van organisaties.
  • Namen van organisaties die geen of ‘generieke’ resultaten hebben in zoekmachines. Het is dus niet duidelijk van wie het is.
  • Onherleidbare informatie als “Crediteurenadministratie X-12391”.
  • Een leeg veld.
In dit voorbeeld staat dat de eigenaar onbekend is. Er staat “Privacy protected by Hostnet”. De juiste houder zou “Trimbos-Instituut” kunnen zijn, of een andere organisatie in dezelfde strekking.

Dank aan SIDN

Informatie over eigenaarschap is afkomstig uit de WHOIS database van Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN) en wordt verwerkt en gepubliceerd met toestemming.

Je kan controleren van wie een domein is op de volgende pagina: https://www.sidn.nl/nl-domeinnaam/domeinnaam-zoeken/

Bij iedere meting wordt verwezen naar het WHOIS register van het SIDN als second opinion.

Updates (mei 2023)

Nieuwe subdomein scanner OWASP amass is toevoegd. Hiermee kan op tientallen manieren naar subdomeinen worden gezocht. Komen we daarmee eindelijk op de 100.000 overheidsdomeinen?

Domeininformatie van het SIDN wordt nu ingelezen. Dit om verlopen / uit handen gegeven domeinen te kunnen herkennen en makkelijk te kunnen verwijderen. Dank aan de SIDN voor het bieden van de who-is api.

Een domein dat van eigenaar is veranderd. Hier zie je dat het domein opnieuw is geregistreerd sinds dat we het monitoren. We kunnen dit domein en alle subdomeinen in 1x verwijderen. Dat maakt het onderhoud van de site behapbaar.

De website ondersteunt nu geolocatie: dus je kan makkelijk vinden welke organisaties in jouw buurt zitten zonder de kaart te hoeven doorzoeken. Geolocatie wordt gebruikt op de voorpagina en op de kaarten-pagina. Mogelijk binnenkort ook nog op andere pagina’s.

Geolocatie op de voorpagina. In Arnhem zie je een gemeenschappelijke regeling, de gemeenten arnhem, rheden, westervoort en lingewaard, daarna meer regelingen en ook bijvoorbeeld het Rijnstate ziekenhuis.
Op de gemeentekaart zie je alleen de gemeenten om je heen.

De voortgang-pagina is opgeruimd en heeft nu permanente links. Je kan nu direct zien wat de toename is van security.txt voor bijvoorbeeld gemeenten en provinices.

Op de voortgang pagina is te zien dat het aantal security.txt toepassingen is gestegen van 28 naar 41. Er zijn ook kleine getallen linksonder op de kaart geplaatst waarmee je snel kan zien wat de absolute aantallen zijn.

Aanpassingen in metingen

De bannergrab scanner is bijgewerkt, waardoor bevindingen worden opgeslagen als https/443 als http/443 wordt gevonden. Wij gebruiken “https” als protocol waar nmap vaak “http” ziet omdat de webserver een “http” status pagina geeft waarop staat dat je de site via “https” moet bezoeken.

Idem zijn de protocollen ‘gnutella’, ‘ssl’ en ‘ms-wbt-server’ teruggebracht naar https. De 160.000 endpoints hiervoor zijn verwijderd en de metingen komen terug op https endpoints.

Aanpassingen in django admin

De endpoint pagina is versneld, zoeken op endpoints is versneld.

Er is een bug gefixt waardoor niets meer kon worden opgeslagen van nieuwe scans. Je kan in de onderstaande grafiek zien wanneer die bug was opgelost:

Nieuwe uitzonderingen

We blijven er wel op meten, maar strepen eventuele bevindingen weg op de volgende plaatsen:

Poort 8443 mag open staan voor vpn doeleinden. Dit zien wij onder subdomeinen als ‘thuiswerken’, ‘telewerken’, ‘vpn’, ‘werkplek’ enzovoorts.

Het subdomein ‘sip’ hoeft geen http security headers meer te hebben.

Nieuwe metingen (januari 2023) – Software Identificatie, Overbodige Poorten

Er zijn weer nieuwe metingen toegevoegd aan basisbeveiliging. Het gaat om de volgende twee:

  • Software versie identificatie. We kijken of software op je server aangeeft welke (specifieke) versie er wordt gedraaid. Deze informatie wordt gebruikt door aanvallers om een specifieke aanval uit te voeren of te plannen. In een gehardende omgeving is deze informatie niet zichtbaar: in dat geval moet een aanvaller meer moeite doen om erachter te komen welke versie er staat, wat ofwel teveel moeite is of zorgt dat een aanval makkelijker te herkennen is. De maximale score is rood, dit gebeurd als er een volledig versienummer en sub-nummer te vinden is. Bijvoorbeeld 12.34.
  • Overbodige poorten. Voor dienstverlening naar burgers en medewerkers van je organisatie zijn maar een paar diensten nodig. We kijken in dit geval naar een paar poorten, de alternatieve HTTP poorten (8443 enzo): hierop staan vaak diensten zoals beheerders-interfaces en dergelijke. We raden aan om dienstverlening van deze alternatieven te staken en de dienst onder de standaard poortnummers te leveren. De informatie in deze scan is nog in beta, de maximale score is oranje.